Мышыктын мурду - курчап турган мейкиндикти жана андагы бардык нерселерди изилдөө үчүн уникалдуу курал. Мышыктын мурунундагы какырык бул аспаптын маанилүү өзгөчөлүгү.
Эмне үчүн мышыкка нымдуу мурун керек?
Дени сак мышыктын нымдуу жана салкын мурду болот. Себеби, мурун күзгүсүндө (мышыктын мурундун терисинин учу деп аталат) былжыр бөлүп чыгарган көптөгөн атайын бездер бар. Бул какырык сезимтал терини жука катмар менен каптап, нымдуу кылат.
Мышыктын мурунундагы какырыкты түзүүчү негизги нерсе - суу. Табигый жол менен бууланганда беттин температурасы төмөндөйт. Натыйжада мурун күзгүсү муздай баштайт.
Мышыктын мурунунун бетиндеги какырык катмары жаныбарга ар кандай жытты сезип, бири-биринен айырмалай алат. Жыпар жыт жөнүндө маалымат ташыган заттын эң кичинекей молекулалары жабышчаак былжырга жайгашып, мурун көңдөйү аркылуу жыт сезгич рецепторлорго өтүшөт.
Мышыктын нымдуу мурдун жакшы жыт алгандан тышкары, жаныбардын денесин терморегуляциялоого катышат. Мышыктарда тер бездери жок болгондуктан, жүндөрү калың болгондуктан, үлпүлдөгөн үй жаныбарлары ашыкча жылуулуктан арылышы кыйын.
Жана жаныбардын денеси абанын жогорку температурасынан да, активдүү кыймылдардан да жылыйт. Мындай татаал кырдаалда нымдуу мурун мышыктын тез муздашына шарт түзөт. Мурундагы какырыктын жардамы менен жаратылыш мышыктардын ден-соолугуна кам көргөн.
Мышыктын нымдуу мурун мурду
Дени сак, активдүү мышыктын мурду муздак жана нымдуу болот. Узак уктап же жандуу оюндан кийин мышыктын мурду кургап, ысый баштайт. Мунун эч кандай жаман жери жок, жакында мышыктын жыт жана тийүү органы кайрадан нымдалып, какырык анын бетин муздатат.
Эгерде мышыктын мурду бир нече саат бою кургап калса, анда ветеринарга кайрылыңыз. Эгерде мышыктын мурду өтө суук жана бозарып кетсе, демек, жаныбардын дене табы кескин түшүп кетти, бул ууланууну, гипотермияны же шокту билдирет. Бул учурда үй жаныбарын да доктурга көрсөтүү керек.
Мышыктын өзү мурундун иштөө абалын сактайт. Эгерде аба-ырайы ысык жана кургак болсо, анда жаныбар мурдун жалайт. Көбүнчө жөргөмүш тору, сыныктары жана чаңдар мышыктын мурундун нымдуу бетине жабышат. Андан кийин мышык мурундун оозун тазалоо үчүн чүчкүрөт жана ал лапы менен көпкө жууйт.
Үй жаныбарынын мурун тешиктерин маал-маалы менен карап туруңуз. Эгерде сизде кургак котурлар, кабыктар же кабырчыктар байкалса, анда ветеринарияңызга мышык менен барыңыз. Мурундун бети суу болушу керектигин унутпаңыз, бирок агып кетпеши керек. Мышыктын мурундан суу агуусун дарылоо керек.
