Адамдардан айырмаланып, мышыктар түнкүсүн жакшы көрүшөт. Бул жаныбардын перифериялык көз-карашы дагы күчтүү өнүккөн, бирок пушистикалык жандыктар түс спектрин жана формалардын тунуктугун кабыл алууда адамдардан кем калышат.
Түнкү жырткычтар
Мышыктар крепускулярдуу, башкача айтканда, кечинде жана эртең менен күүгүмдө активдүү болушат. Бул алардын караңгы адамдарга караганда алда канча жакшыраак көрө алаарын түшүндүрөт. Мышык көзүнүн торчосунда адамдын көрүү органына салыштырмалуу күңүрт жарыкты сезгич 6-8 эсе көп таяк бар. Мышыктардагы бул көрүнүш алардын жашоо образына жана жапайы жаратылышта жашоого байланыштуу пайда болгон.
Мышыктарды көрүүнүн дагы бир өзгөчөлүгү - каректин катуу кысылып, кеңейиши. Жарык жарыкта мышыктын көзү ичке жипченин көлөмүнө чейин кичирейет, ал эми аз жарыкта ал көздүн кабыкчасын дээрлик толугу менен жаап, кеңейет. Күүгүм киргенде, мындай кеңейген мышыктын кареги жарыкты жакшы сиңирет.
Мындан тышкары, мышыктын көзүнүн эллипс формасы, көздүн чел кабыгы чоңойгону жана көздүн арткы тарабында көздүн торчосуна кайра нур чагылдырган кабыгы көбүрөөк жарык чогултат. Мышыктардагы көрүү органынын түзүлүшүнүн ушул өзгөчөлүгүнөн улам, көздөр караңгыда катуу жаркырап турат.
Мышыктын көзүнүн күзгүсү мышык кабыл алган жарыктын толкунунун узундугун өзгөртө алат, ошондо түнкү асман фонунда жаныбар олжону жана башка нерселерди даана көрө алат. Ошондой эле жарык таяктар мышыктарга караңгыда кыймылдаган нерселерди жакшыраак көрө алышат.
Адамдардагы жана мышыктардагы көрүнүш
Мышыктардын көз карашы адамдарга караганда кененирээк. Адамдарда 180 градус болсо, бул жырткычтарда 200 градус. Мышыктардагы перифериялык көрүү адамдарга караганда бир топ жакшы өнүккөн. Алар үчүн бөлмөнүн бурчунда чычканды же оюнчукту байкоо маанилүү.
Адамдардан айырмаланып, мышыктар алыстан буюмдарды ушунчалык так көрө алышпайт. Мисалы, күндүз жарыкта кадимкидей көргөн адам 70 метр алыстыктагы чоң нерселерди даана көрөт. Мышык бул нерселерди бүдөмүктөп көрөт. Анын көрүүсү аларды 7 метрге чейинки аралыкта так көрүүгө мүмкүнчүлүк берет. Мышыктарга караганда адамдын көрүү органында түстү жана деталдарды, конусту кабылдоочу кабылдагычтар көп. Кичинекей бир туугандарга караганда, адамдарда бир кыйла жакшы өнүккөн, күндүз жарыктын кыймылын кабылдоодо дагы ушул нерсе колдонулат.
Мышыктар түстөрдү ар башкача кабыл алышат. Илимпоздор мышыктарды дихроматтар деп, башкача айтканда, алар кызыл жана жашыл түстөрдү кабыл алышпайт деп ойлошкон. Кийинчерээк белгилүү болгондой, алар дагы деле болсо жашыл түстөрдү көрүп турушат.
Бирок таякчалар негизги кабылдагычтар болгон мышыктардын түнкү көрүнүшүнө адамдарга салыштырмалуу конустун аздыгы таасир бербейт. Мышыктар толук караңгылыкта көрө албаса дагы, адамдар объектилерди так айырмалай алышы үчүн, жарыктын алтыдан бир бөлүгүн гана алышы керек.
Мышыктар мурундун астындагы нерселерди көрө албай кыйналышат. Бул жагынан алганда, алар алысты көрө билген жандыктар. Алар мордун жанына коюлган тамактын жытын сезишет, бирок аны табууга бир аз убакыт талап кылынат.
