Суу дүйнөсүнүн бир нече өкүлү парустукындай тез кыймылдай алат деп мактана алышат. Анын ылдамдыгы саатына 110 кмге жетет. Бул балыкты көп кылымдар бою деңизди багындырып келген тез кемелер менен салыштырышат.
Нускамалар
1 кадам
Парус балыктары парустуктар отрядынын тукумуна кирет. Анын жашаган жери Тынч жана Индия океандарынын жылуу суулары, бирок айрым адамдар Кызыл деңизде да кездешет, ал жерден алар Суэц каналы боюнча Кара деңиздин сууларына чейин жете алышат. Желкендүү кайык парусту элестеткен узун жана бийик дорсалдык сүзгүчүнөн улам өз атын алды. Балыктар күмүштөй тараза менен капталган. Арткы көк-кара, капталдары күрөң. Денеде күңүрт тик сызыктар көзгө урунат жана анын атактуу сүзгүсү терең антрацит түсүнө боёлгон. Баштапкы классификацияда парустун эки түрү - Атлантика жана Тынч океаны аныкталган. Бирок кийинчерээк аныкталгандай, бул эки түрдүн ортосунда эч кандай өзгөчө айырмачылыктар жок, ошондуктан парустук кеме анын үй-бүлөсүнүн жалгыз өкүлү болуп калды.
2-кадам
Желкендүү кайык - бул узундугу эки же андан ашык метрге, салмагы 100 кгга чейин жеткен чоң балык. Чоңдор чоңдугу менен орто эсеп менен саатына болжол менен 100 км жүрүшөт, бирок белгилүү шарттарда саатына 110 км ылдамдыкка жете алышат. Буга балык денесинин структуралык өзгөчөлүктөрү жардам берет. Бүктөлгөн сүзгүч, узун учтуу мурун, канат сымал куйрук жана дененин бүт бетин каптаган атайын пленка суу менен минималдуу сүрүлүүнү жаратат жана желкендүү кеменин түзмө-түз суу колонкасынан жылып өтүшүнө шарт түзөт. Желкендүү кайыкта сүзүүчү табарсык жок. Ассиметриялык горизонталдуу дене түзүлүшү жана күчтүү булчуңдары анын сууда сүзүп турушуна шарт түзөт. Натыйжада, балыктар тик турса дагы, ылдамдыгын тез көтөрөт.
3-кадам
Массалык сүзгүч паруста олжону кубалап же куугунтуктоодон жашынган учурда жакшы маневр жасайт. Аңчылык абалында балыктар сүзгүчүн арткы бетиндеги атайын оюк кылып бүктөшөт, бирок анын олжосу кыймылдын багытын чукул өзгөртө турган болсо, желкендүү кайык сүзгүчтү кескин көтөрүп, олжону ашып түшөт, ал сейрек качып кетет. Желкендүү кайыктын диетасына анчоус, скумбрия, сардина, скумбрия жана бир катар моллюскалар кирет.
4-кадам
Желкендүү кайыктар август-сентябрь айларында тропикалык же экваторго жакын сууларда төлдөйт. Желкендүү балыктар бир нече жолу тууйт. Бул балыктардын икрасы орточо, бири-бирине жабыштырылбаган. Желкендүү кайыктар тукумун ойлобойт. Алар абдан түшүмдүү жана бир урук берүү мезгилинде 5 миллион жумуртка өндүрүшөт. Шабактардын көпчүлүгү өнүгүүнүн баштапкы баскычында өлүп, жырткычтарга азык болот.
